جریدتین  

علی اصغر باقری:گذاشتن جریدتین زیر بغل میت (و آن دو چوب تر از نخل یا چیز دیگر است ) عذاب قبر را برطرف مى کند.
زراه گوید: به امام باقر علیه السلام عرض کردم : وقتى انسان مى میرد چرا ((جریدتین )) با او دفن مى کنند؟  حضرت فرمود: براى این که تا زمانى که آن دو چوب تر باشند عذاب از میت برداشته مى شود و حسابرسى از او نمى کنند؛ زیرا عذاب قبر و حساب در یک روز و یک ساعت مى باشد و آن هم از وقتى است که میت را داخل قبر مى کنند تا موقعى که بستگان از سر قبر او برمى گردند. اما بعد از خشک شدن آن دو چوب ، دیگر میت را عذاب نمى کنند.
حضرت رسول صلى الله علیه و آله به قبرستانى عبور کرد، دید صاحب قبرى را عذاب مى کنند فرمود: دو چوب تر بیاورید، وقتى آوردند یکى را بالاى سر میت و دیگرى را پائین پاى میت دفن کرد.
عرض کردند: یا رسول الله ! چرا چنین کردید؟ فرمود: براى این که عذاب او تخفیف پیدا کند و تا وقتى این دو چوب تر باشد او را عذاب نمى کنند.
نیز حضرت صادق علیه السلام فرمود: ((جریدتین )) که با انسان دفن مى شوند، هم براى مؤ من نفع دارد و هم براى کافر
 

 مرگ در شب و روز جمعه  

ابان بن تغلب از حضرت صادق نقل کرده است که : آن حضرت فرمود: کسى که از ظهر پنج شنبه تا ظهر جمعه بمیرد خداوند عذاب و فشار قبر را از او برطرف مى کند و براى او برات آزادى از فشار قبر را مقرر مى گرداند.
و از امام باقر علیه السلام نقل شده است : کسى که شب جمعه بمیرد خداوند نامه آزادى و برائت از آتش را به او کرامتى فرماید و کسى که روز جمعه بمیرد از آتش جهنم نجات پیدا مى کند و نیز فرمود: کسى که شب یا روز جمعه بمیرد عذاب قبر از او برداشته مى شود.
 

 تلقین  

از جمله چیزهایى که عذاب قبر را برطرف مى کند و حساب را آسان مى گرداند تلقین است . مستحب است وقتى میت را داخل قبر گذاشتند قبل از آن که لحد را بپوشانند و خاک بر آن بریزند او را تلقین کنند: وقتى میت را تلقین کنند آن دو ملک که براى حسابرسى آمده اند یکى به دیگرى مى گوید: برگرد و داخل قبر نشو؛ زیرا او را تلقین کردند، و چیزهایى که مى خواستیم از او سئوال کنیم به او یاد دادند و او را آگاه کردند.

ریختن آب بر قبر 

  از امام صادق علیه السلام نقل شده است : اگر آب روى قبر بپاشند تا زمانى که خاک قبر رطوبت داشته باشد صاحب آن را عذاب نمى کنند.
بعید نیست آب پاشیدن بر روى قبر تا چهل روز یا چهل ماه مستحب باشد

پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله دستور مى دادند، روى قبرها، آب بپاشند. و این سنت در زمان خود آن حضرت عملى شد.
مرحوم حاج شیخ عباس قمى رحمة الله علیه ) مى گوید: پاشیدن آب ، روى قبر در هر وقت و هر زمان باشد نیکو است .
 

 قرآن خواندن 

  خداوند به واسطه خواندن قرآن ناراحتى هاى دنیا و آخرت را از انسان برطرف مى کند و از جمله آنها، عذاب قبر است .
امیرالمؤ منین علیه السلام فرمود: کسى که در هر روز یا هر شب جمعه ، سوره ((نساء)) را بخواند، از فشار قبر در امان باشد.
امام صادق علیه السلام فرمود: سوره ((یاسین )) قلب قرآن است ، هر کس آن را قبل از خواب یا قبل از غروب آفتاب بخواند از فشار قبر در امان باشد.
کسى که به خواندن سوره زخرف مداومت کند خداوند، او را از فشار قبر و جانوران زمین ، ایمن گرداند.
پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: کسى که هنگام خواب سوره (الهاکم التکاثر) را بخواند، از سختى قبر ایمن گردد.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که سوره (نون و القلم ) را در نماز واجب یا مستحب خود بخواند، خداوند او را از فشار قبر ایمن دارد
خواندن سوره ((ملک )) بالاى سر قبر میت ، موجب رفع عذاب از میت مى شود.
 

 نماز وحشت 

  یکى از چیزهایى که عذاب قبر را برطرف مى کند و هدیه براى میت مى باشد، نماز وحشت است که در شب اول قبر خوانده مى شود و آن دو رکعت است . در رکعت اول پس از خواندن حمد یک مرتبه ((آیة الکرسى )) و در رکعت دوم پس از حمد ده مرتبه سوره ((قدر)) خوانده مى شود و پس از سلام مى گوید:
اللهم صل على محمد و ال محمد و ابعث ثوابها الى قبر فلان
((یعنى خدایا! بر محمد و آل او درود و رحمت فهرست و ثواب این نماز را به قبر فلان شخص برسان )) .
سید على بن طاووس از حذیفه نقل کرده است که رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: ((براى میت ، ساعتى سخت تر از شب اول قبر نیست . پس با دادن صدقه به مردگان خود رحم کنید و اگر چیزى ندارید، هر یک از شما دو رکعت نماز براى میت بخوانید)).
بعد از آن ساعت ، خداوند هزار فرشته که با هر یک از آنها حله اى بهشتى است مى فرستد و قبرش را تا روز قیامت توسعه مى دهد و به تعداد آن چه خورشید بر آن طلوع مى کند به نمازگذار حسنه مى دهد و تا چهل درجه او را بالا مى برد.
از ملا فتحعلى سلطان آبادى (ره ) نقل شده است که مى گوید: عادت من این بود براى هر میتى که از مرگش آگاه مى شدم ، دو رکعت نماز شب اول قبر مى خواندم و کسى از عمل من آگاه نبود، تا یکى از دوستانم داستان خوابى را که دیده بود برایم نقل کرد و گفت : دیشب دوستم فلانى را که دیروز از دنیا رفته است ، خواب دیدم . احوالش را پرسیدم : خبر داد و گفت : از هنگام مرگ تا حال در شدت سختى و ناراحتى بودم تا این که شیخ ملا فتحعلى برایم هدیه اى فرستاد و مرا از آن سختى و ناراحتى که داشتم نجات داد و هدیه اش دو رکعت نماز و دعاى خیر و طلب رحمت و آمرزش برایم بود.
ملا فتحعلى مى گوید: رفیقم از من پرسید: آن ، چه نمازى بوده است ؟ گفتم : با خود قرار گذاشته بودم هر کس مى میرد، دو رکعت نماز وحشت برایش ‍ بخوانم .
 

نماز شب  

حضرت امام رضا علیه السلام فرمود: کسى که نماز شب بخواند و در قنوت ((وتر)) هفتاد مرتبه استغفار کند، از عذاب قبر، نجات پیدا مى کند.(211)
 

نماز خواندن 

  حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: اگر مالى براى صدقه دادن براى اموات ندارید، لااقل دو رکعت نماز بخوانید و به روح آنان هدیه کنید.
روزى آن حضرت از کنارى قبرى که روز قبل جنازه اى را در آن دفن کرده بودند عبور کرد، دید بستگانش در کنار قبر گریه مى کنند. به آنها فرمود: دو رکعت نماز خفیف که شما آن را کوچک مى شمارید، براى صاحب قبر با ارزش تر از همه دنیا است .
عمر بن یزید از امام صادق پرسید: آیا مى توان براى میت نماز خواند؟ فرمود: بله ، گاهى میت در فشار و عذاب قبر است و به خاطر نمازى که شما براى او هدیه مى کنید در رفاه و امنیت قرار مى گیرد و به او گفته مى شود: این تخفیف عذاب و رفاه به جهت نمازى است که فلان برادر ایمانى ، براى تو هدیه کرد.
عرض کرد: یا بن رسول الله ! مى شود دو رکعت نماز براى دو میت خواند؟ فرمود: بلى ، همانگونه که زنده ها با هدیه شاد مى شوند اهل قبرستان و برزخیان با ترحم و استغفارى که نسبت به آنان مى شود شاد مى شوند.

رکوع صحیح  

امام باقر فرمود: هر که رکوع نمازش را درست و صحیح انجام دهد و در آن عجله نکند، و توجه قلبى به آن داشته باشد خداوند او را از وحشت و عذاب قبر دور مى دارد.
 

آگاهى به مردم دادن 

  حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام فرمود: کسى که افراد مستضعف فکرى و دینى را تقویت کند و آنها را در برابر مخالفان ما عالم و آگاه گرداند، در عالم برزخ مورد لطف و رحمت خداوند قرار مى گیرد و عقاید حقه را به او تلقین مى کنند و قبر او را به صورت بهترین باغهاى بهشت در مى آورد و عذاب قبر را از او برطرف مى نماید.
 

 با فقر ساختن  

از جمله چیزهایى که انسان را از فشار قبر رهایى مى بخشد با فقر ساختن و با رفیق بداخلاق به سر بردن است .
حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: سه طایفه از زنان امت من عذاب و فشار قبر ندارند و در قیامت هم با حضرت فاطمه (س ) محشور مى شوند.
طایفه اول : زنى که با فقر و تنگدستى شوهر خود بسازد و توقع بیجا از او نداشته باشد.
طایفه دوم : زنى که با تندى و بداخلاقى شوهر خود صبر کند و بردبارى خود را از دست ندهد.
طایفه سوم : زنى که براى رضاى خدا مهریه خود را به شوهر ببخشد.(217)
 

حج خانه خدا 

حج انجام دادن ، عذاب قبر را برطرف مى کند. امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که چهار مرتبه (یا بیشتر) حج انجام دهد، هرگز فشار قبر به او نرسد.
 

صبر بر مشکلات 

  از جمله مواردى که باعث مى شود فشار قبر از میت برداشته شود صبر کردن بر مشکلات زندگى است ، صبر نمودن بر معصیتها و سختیهاى دنیا در عالم برزخ نفعش به انسان مى رسد.
نقل شده است : وقتى بنده اى از دنیا رفت و او را داخل قبر گذاشتند و روى او را پوشاندند، اعمالش (از قبیل نماز، روزه ، خمس ، حج ، صبر و خویهایى که به مردم کرده است ) به سراغش مى آیند.
صبر در گوشه اى مى ایستد و به دیگران نظر مى کند که ببیند براى میت چه کارهایى را انجام مى دهند، آیا مى توانند او را نجات دهند؟ صبر به نماز و دیگر اعمال گوید: این میت را به خودتان مى سپارم ، او را حفظ کنید و اگر نتوانستید، من او را نگاه مى دارم . صبر بر سه قسم است . صبر بر معصیت و صبر در عبادت . اما آنچه بیش از همه در عالم برزخ به کار انسان مى آید صبر بر معصیت است . (یعنى ) مقدمات گناه فراهم باشد و انسان صبر کند و مرتکب آن نگردد و پناه به خدا برد، این صبر فشار قبر را برطرف مى کند.
 

صدقه 

  از جمله چیزهایى که عذاب و فشار قبر را از میت برطرف مى کند و نفع آن ، زود عاید او مى شود صدقه و هدیه دادن براى میت است . چه آن هدیه ، صدقه باشد یا دعا و استغفار و چه کارهاى نیک دیگر.
پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: میت در قبر، هم چون انسانى است که در حال غرق شدن مى باشد که در هر لحظه منتظر رسیدن کمکى به او است . میت چشم به صدقه و دعاى زنده ها دارد. همینکه مى بیند شخصى براى نجات او دعاى خیر و استغفار کرد یا صدقه داد شادتر و خوشحالتر مى شود از اینکه تمام دنیا را به او دهند.
و فرمود: براى میت هیچ وقت سخت تر از شب اول قبر نیست . پس از مردگان خود را به واسطه صدقه دادن و هدیه فرستادن از براى آنها رحم کنید.
نیز فرمود: اگر کسى براى میت صدقه دهد، خداوند به جبرئیل امر کند: با هفتاد هزار فرشته که به دست هر کدام از آنان طبقى از نور باشد بر قبر میت وارد شوند و گویند: سلام و درود بر تو اى دوست خدا! این هدیه اى از فلان شخص به سوى تو است (و بعد از تحویل گرفتن میت ) قبر او پر نور مى شود.
همچنین فرمود: صدقه اى که انسان براى اموات مى دهد ملکى از جانب خدا آن را مى گیرد و در طبقى از نور مى گذارد، کنار قبرستان مى آید و فریاد مى زند، سلام بر شما بازماندگانتان هدیه اى برایتان فرستاده اند، اموات هم (با خوشحالى ) آن طبق را مى گیرند و داخل قبر خود مى کنند و به این وسیله قبرشان وسیع و پرنور مى شود.
از حضرت رسول صلى الله علیه و آله روایت شده است که آن حضرت فرمود: ارواح مؤ منان هر شب جمعه ، در اطراف خانه هاى خود آیند و با هزار حسرت و اندوه فرزندان و خویشان خود را بخوانند و گویند: اى فرزندان و عزیزان ! اى دوستان و خویشان ! بر ما شفقت و رحمت کنید؛ زیرا ما در زندان محکم (قبر و عالم برزخ ) استوار و در غم و محنت ، سخت گرفتاریم ، اگر مى توانید براى ما هدیه اى فرستید و صدقه اى زیبا دهید.

منبع

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا